ျဗဟၼိဒၶိက်မ္း (၂)

(၁) တနဂၤေႏြတိုင္

                         
                   
      တိုင္ဦးအဟုတ္ ၊ အလင္းထုတ္အံ႔ ၊ ႏွမ္းစုပ္ငွက္ငယ္ ၊ ဖားဝယ္မ်ဳိစား ၊ ဖားကားေႃမြခ်ီ ၊ ေႃမြနီေဒါင္းေပါက္ ၊ ေအာက္ ကတၱားၿဂိဳဟ္ ၊ အခိုက္ဆိုမွ ၊ ထက္ကိုေသာၾက ၊ စႏၵရာ ဂု႐ု ၊
ႏုိင္ေၾကာင္း႐ႈ၍ ၊ နံဟုမွတ္ေလ ။ မေဇၥ် ႐ုပ္ကံ ၊နံမွာသက္သက္ ၊ အစာဆက္လည္း ၊မပ်က္
၇-တန္ ၊ ကတၱားမွန္မူ ၊ ပ်က္ရန္ခ်င္းခ်င္း ၊သြင္းေလအစာ ၊ သင္႔ရာကိုဆက္ ၊ တစ္ခ်က္ဓာတ္နံ၊
တူခဲ႔ ျပန္ေသာ္ ၊ ဆိုရန္မ႐ွိ ၊ လြတ္လြယ္ဘိ၏ ။ဝိပရိတ ၊ ျဖစ္ၾကေထြလာ၊ သို႔အရာကို ၊ေသာၾကာသီခ်င္း၊
က်ဴးညွင္းသံသာ ၊ စႏၵရာ တစ္ေၾကာင္း ၊ ေၾကးသံေညာင္းလွ်က္ ၊၄င္းဂု႐ု ၊ေႃမြဟုေခၚရာ ၊ေအာက္ၿဂိဳဟ္မွာ
လွ်င္ ၊ မပါ႐ွင္း႐ွင္း ၊ ေဆးနံကင္းမွ ၊ ေနခင္းၿမိဳ႕႐ြာ ၊ယၾတာစစ္ခ်ီ ၊ စြဲမွီကပ္ခို ၊ေဆာင္လိုသမႈ ၊အစုစုကို ၊
ၾကည္႕႐ႈဆင္ျခင္ ၊ ထက္ခြင္သံုးရပ္ ၊ နံမစပ္ႏွင္႔ ၊ က်မ္းျမတ္၌ဝယ္ ၊ မလိုဖယ္သည္။           ။
 တို႔ဝယ္ဉာဏ္႐ွိ မဆံုးတည္း ။
                          အဓိပၸာယ္သံေပါက္ လကၤာ
ဂဠဳန္မင္းထံ ျခေသၤ႔ျပန္ ၊ဆဒၵန္ဝင္လာေရာက္ ။
ဂဠဳန္မေသြ ပ်က္ျပားေက် ၊ေသေလအၿပီးေရာက္ ။
ေရနတ္နဂါး ဝင္လာျငား ၊ ငွက္ကားဂဠဳန္ ခ်မ္းသာတံု ၊
ရန္မႈန္ ပယ္လြင္႔ေပ်ာက္ ။
ပူး က်ား ႂကြက္မွာ ေကာင္းက်ဳိး႐ွာ ၊ အစာသင္႔ရာေထာက္ ။
အပဓာတ္မွာ ၊ ဉာဏ္ႏွင္႔သာ ၊ေလ်ာ္ရာနံကိုေကာက္ ။
လုပ္ရတ္မွာမူ ၊ ကတၱားယူ ၊ နံတူေဆးႏွင္႔ေပါက္ ။
ၿပိဳပ်က္ကြဲေက် ၊ ႐ုပ္ကံေသ ၊ ႀကံေလၿပီးစီးေရာက္ ။
ျခေသၤ႔ နဂါး ၊ ဆင္ထင္႐ွား ၊ေဆာင္ျငားမႈမ်ားစြာ ။
ႂကြက္ က်ား ပူး ကို ၊ေ႐ွာင္ေစလို ၊ခ်င္႔ကိုလြတ္ေအာင္ခြာ ။
ဆိတ္သာ လင္းပင္ ၊ ေနရပ္ခြင္ ၊ အလ်ဥ္မမီရာ ။
သာစည္ ပင္းယ ၊ သူရဇၨ ေနထ လြန္ခ်မ္းသာ ။
ေညာင္ေစာက္ ႐ြာလွ ၊ နံဧက ၊ ေ႐ွာင္ၾကေဝးေဝးခြါ ။
ေစာလွ ေလွဆန္ ၊ ေ႐ွ႕ေနာက္ျပန္ ၊ သင္႔နံ ၿမိဳ႕ျပည္႐ြာ ။
ေနမွာေခ်က ၊ သူရဇၨ ေသာကမီးပမာ ။
ဥၾသ ျမည္သံ ၊ အခ်ိန္မွန္ ၊ ဧကန္မသြားရာ ။
မေ႐ွာင္ေခ်က ၊ ေဘးဒဏ္ရ ၊ ျဖစ္ထမလြဲရာ ။
ဆင္ႏွင္႔ နဂါး ၊ ျခေသၤ႔ အား ၊ ေ႐ွာင္ျငားခ်င္႔အခါ ။
ဂဠဳန္ေသရာ ၊ ေဆးသံုးျဖာ ၊ မွန္စြာရေအာင္႐ွာ ။
ဦးစ ေ႐ႊလွ်ံ ၊အခ်ိန္မွန္ ၊ ျမန္ျမန္ပ်က္စီးရာ ။
ႀတိ  စတု ၊ အင္းႏွစ္ခု ၊ ရာဟု ဝဲေျခမွာ ။
ပၪၥာ ႏွင္႔ ဆ ၊ အင္းႏွစ္ဝ ၊ ခံထ ဆံေရသာ ။
ဤသို႔နည္းတူ ၊ ယၾတာမူ ၊ေဝးသူျပန္ေလရာ။
အင္းမူေသးေသး ၊ ဉာဏ္ႏွင္႕ေတြး ၊ ဓာတ္ေဆးခ်ိန္အခါ ။
အပဓာတ္မွာ ၊ နံကို႐ွာ ၊ ႀကံခါလြတ္ခ်မ္းသာ ။
ႏွိပ္ႏွင္းကလူ ၊ ႏိုင္လိုမူ ၊ ယူေလခ်င္႔နံသာ ။
ဂဠဳန္ ပူးခိုက္ ၊ ဖုတ္တၿမိွဳက္ ၊ ပုတ္သင္ကိုက္သည္ ၊
ဂဠဳန္ေဝ ေသေလအ႐ွင္းသာ ။
ပူးမွာဆင္ဖက္ ၊ ႂကြက္မွာျခေသၤ႔ ၊
 လြန္သေ႐ြ႕ ဓာတ္ေငြ႕ ေက်ရန္ ဤသို႔ႀကံ ၊ ႐ွင္ျပန္ဂဠဳန္မွာ ။
ဆင္ႏွင္႔နဂါး ျခေသၤ႔အား လိုက္ျငားအမွန္သာ ။
မပ်က္ဧကန္ ၊ နိဇီဝံ ၊ အမွန္ေသေလခါ ။
႐ႈံး ႏုိင္ႏွစ္တန္ ၊ သိလိုျပန္ ၊ နံကိုေပါင္းစပ္ရန္ ။
သတ္ႏွင္႔စားၿဖိဳ ၊ အႂကြင္းၿဂိဳဟ္ ၊ထိုထိုမွတ္အပ္စြာ ။
အခါတိုင္တြင္ ၊ ထက္ၿဂိဳဟ္႐ွင္ ၊ အလ်င္ႏုိင္ဖို႕ရာ ။
ထက္ၿဂိဳဟ္သံုးရပ္ ၊ ေအာက္သံုးရပ္ ၊ ေနလတ္ခ်င္းတို႔သာ ။
ပၪၥပြတ္မူ အႏိုင္ယူ ၊ နံတူသေရခါ ။
မိတ္ၿဂိဳဟ္ ရန္ၿဂိဳဟ္ ၊ ဥစၥာၿဂိဳဟ္ ၊ နံကိုအရ႐ွာ ။
ဥဒါသိန္မူ ၊ အသင္႔ယူ တိုင္ထူေဟာေသာခါ ။
အထက္ဣ႒ာ ၊ေအာက္နိ႒ာ ၊ႏွစ္ျဖာၿဂိဳဟ္ျဖစ္လာ ။
ႀတိ ႏွင္႔ ဆ ၊ နဝဂၤ ၊ အရသခ်ၤာ ဆံုးျဖတ္ပါ ။
ေအာင္ရာ ရက္ ဒိဝါ ၊ ေနရပ္ၫႊန္းဆို ၊ သိျပန္လို ၊ထိုထိုေန႕အခါ ။
အဂၤဝိဇၨာ ၊ နည္းက်ယ္စြာ ၊ ကမာၻက်မ္းအလာ ။

ျဗဟၼိဒၶိက်မ္း ( အပိုင္း ၁ )

                                         (ေက်ာင္းဆရာႀကီးဦးဘိုးသာ)
(၁) အဂၤဝိဇၨာ ၊ နည္းျခင္းရာကို ၊ ေသခ်ာစြဲညွိ ၊ ေကာက္ယူဘိမူ ၊ ရဝိပထဝီ ၊ႏွမ္ၿပီစုပ္ငွက္ ၊
    အစပ္ထြက္၏ ။ ဗ် ဂ ၣစႏၵရာ၊ဓာတ္မွာေရငန္ ၊ တတန္ေဘာမ ၊ ေမာရဥေဒါင္း ၊ ၄င္းအခါး
    မီးဓာတ္ပြားတည္႕ ။ ဖားကားဗုဒၶါ ၊ ရသာအခ်ဥ္ ၊ ဝါေယာတြင္၏ ။ ငါးလွ်င္ ဂု႐ု ၊ သည္းေျခ
   ႐ႈ၍ ၊ စားမႈအခ်ဳိ ၊ ေျခာက္ကို လုဒၵက ၊ ပုတိကဟု ၊ ရသာဆိမ္႔ေပ ၊ စေန ဥရဂၤ ၊ အာကာသဟု ၊
   ရသအဖန္ ၊ ခုႏွစ္တန္ကို ၊ ေဝဖန္ျခားကြက္ ၊ “အသက္တည္ထား၊ သတ္ႏွင္႔စားမွ ”၊ ႂကြင္းျငား
   မွန္လွ ၊ သူရဇၨ ႏွင္႔ ၊ ေသာၾကဗုဒၶ ၊တိုင္ေဇာက္ခ်၍ ၊ ကုသေဆးဝါး ၊ ဓာတ္သြားအစာ ၊
   ေပးရာတဝ ၊ “ကာလခ်ိန္စစ္ ၊ တိုင္သနစ္ ကား” ၊ ျဖစ္ျဖစ္သမွ် ၊ ေပ်ာက္႐ွဥစၥာ ၊ ရရာသမႈ ၊
   ေဆးကုယၾတာ ၊ အခါစစ္ၿပိဳင္ ၊ ႐ႈံးႏုိင္တဝ ၊ တိုင္မူလဟု ၊ နာမထင္႐ွား ၊ စြမ္းအျပားကား ၊
   ႐ုပ္ထားနံႏွိပ္ ၊ သိဒၶိၿပီးရန္ ၊ လုပ္ရတ္ ဉာဏ္လည္း ၊ ႀကံေလတစ္ခ်က္ ၊ ျဖစ္ပ်က္ေစေၾကာင္း ၊
   အင္းေကာင္း အင္းညစ္ ၊ ေဖြသနစ္၍ ၊ ရပ္ျပစ္မူလ ၊႐ွစ္ဌာနကို ၊ေဝငွသိေစ ၊ကိုးေထြဓာတ္မ
   ပထမအမ်ဳိး ၊အခိုးျပန္တက္ ၊ဂဠဳန္ငွက္ဟု ၊က်မ္းထြက္စကား ၊ သိေသာ အားျဖင္႔ ၊ေပါင္းျငား
   ဖက္စပ္ ၊ ေႂကြက်နတ္ဟု ၊က်မ္းျမတ္ဝိဇၨာ၊အက်ဥ္းမွာသည္ ။      ။
   က်မ္းကား နက္က်ယ္ ဝန္းဝန္းတည္း ။
  (၂) က်မ္း၌႐ွိေသာ ထိုစကားကို ၊ ဓာတ္သြားဓာတ္ျပန္ ၊ႀကံေလာ႔မေဖာက္ ၊ ခရားေဇာက္မူ ၊
      အုန္းေပါင္းၾကင္သူ ၊ခ်စ္သူစံတန္း ၊စံထြန္းလွဦး ၊ လူးေအာင္ျမတ္ႀကံ၊ ျပန္ခ်င္သာစြ ၊
      သူဇာတံလွ ၊ ထြားလွဧမြတ္ ၊မခၽြတ္ေဆာင္ပန္း ၊ထက္တခန္း ၊ ပန္းဟိုက္ေမာ၍ေသ။
      ကံပင္ခႏၶာေႂကြ ၊ ေအာင္လံေတဇ ၊ က်မွီအံုးလွ ၊ဇသက်မွီ ၊ လံေတဇသက္ ၊မွီအံုးလံေတ ၊
   သက္က်မွီအံုး ၊ ေတဇသက္က် ၊ ဒိသာပါေမာကၡ ၊ ဆရာရေသ႔လွ ၊ သည္တြင္ေပၚလာက
   ခႏၶာမေႂကြက် ၊ ဂဠဳန္ ေစာင္းလ်ား ၊ က်ားကား လက္ပံ ၊ သီဟံ ဖက္မွန္း ၊ ဆင္သန္းသဒြတ္၊
   ႂကြက္လႊတ္ထဲအံု ၊ ပူးတံုအင္ၾကင္း ၊ နဂါးမင္းခူဇံ ၊ အိပ္ေနထိုင္ႀကံၾက ၊ ေဝးသူပင္ျပန္ရ ၊
   နည္းလြယ္ေအာင္ႀကံဆ ၊ မင္းကုသ ေ႐ွာင္ၾကမွ ေလ်ာ္စြာ ၊ ေစတီယ ေဆာင္ၾကမွ ေၾကာင္းသင္႔စြာ၊
    ေအာက္မွာနင္းၾကမ္း ၊ထက္ေဆာင္ပန္း ၊တခန္းယူသည္႕နည္း ။
   အညမည၊ခါနိစၥ ထည္႔ၾကဓာတ္ပစၥည္း။အညမညံ ၊မဆက္ဆံ ၊ မိတၱံအပီယ ။ ဗဟိဒၶိအပထင္မွတ္
   အဇၥ်တၱိက အတြင္းမွ်၍ ႐ူပသဒၵံ ေဖာက္ျပန္ေႏွာ ၊ ပေယာဂႏွင္႕ ၊ ေယာဂယွဥ္ဘိ ၊ ဝိဘဇၨန ၊ဝိတဂၢဟု
   ဝိစာရအား ၊ ေထြေထြျငား ၊ ဉာဏ္ကားထိုးထြင္းၾကည္႕ ။ရဝိဒိပၸာ ၊ ဝိကလ်ာ ၊ ဝိဗၺာေနယ်၊
   သည္တြင္ျပ ႀကံၾကလူကဝိ ။ လင္းပင္ေစသာ ေ႐ွာင္ၾကခြာ ၊ ေဝးစြာသူရဇၨ ၊ သစ္ဆိမ္႔ပင္းယ ၊
   သူရဇၨ ၊ေနထေကာင္းႂကြယ္ရာ ။ ၄င္းနည္းပင္ က်န္လူတြင္ ဆင္ျခင္သိေလပါ။
                          ( က်မ္း၏ ပရိကံ ႏွစ္ပုဒ္ ဤတြင္ၿပီး၏)